പ്രഫ. ഷാജി ജോസഫ്
The First Grader(UK/103 minutes/2010)
Direction: Justin Chadwick
2003-ല്‍ കെനിയന്‍ സര്‍ക്കാര്‍ രാജ്യത്തെ എല്ലാ പൗരന്മാര്‍ക്കും സൗജന്യ പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെയാണ് കഥ ആരംഭിക്കുന്നത്. ജനന സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് ഉപയോഗിച്ച് പൗരത്വം തെളിയിക്കാന്‍ കഴിയുന്ന എല്ലാ സ്വദേശികള്‍ക്കും സര്‍ക്കാര്‍ സൗജന്യ പ്രൈമറി സ്‌കൂള്‍ വിദ്യാഭ്യാസം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നതായി കെനിയന്‍ റേഡിയോയിലൂടെ അറിഞ്ഞ വയോധികനായ കിമാനി മറുഗെ വിദ്യാഭ്യാസം തേടാന്‍ സ്വയം തീരുമാനിക്കുന്നു. ഈ സംരംഭം രാജ്യത്തുടനീളം പ്രത്യാശ ഉണര്‍ത്തുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് വിദ്യാഭ്യാസം വിദൂര സ്വപ്നമായ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിലെ മനുഷ്യര്‍ക്ക്.
കെനിയയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി പോരാടിയ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനി എന്ന് സ്വയം അഭിമാനിക്കുന്ന മറുഗെ സ്വന്തം പ്രായം തടസ്സമായി കാണുന്നില്ല. അടിച്ചമര്‍ത്തുന്ന കൊളോണിയല്‍ ഭരണകൂടത്താല്‍ ചെറുപ്പത്തില്‍ത്തന്നെ നിഷേധിക്കപ്പെട്ട പഠിക്കാനുള്ള അവസരം ലഭിക്കുന്നത് അയാളെ സംബന്ധിച്ചു വിലപ്പെട്ടതാണ്, അതുകൊണ്ട് തന്നെ എഴുതാനും വായിക്കാനും പഠിക്കാന്‍ രണ്ടാമതൊന്ന് ആലോചിക്കേണ്ടി വന്നില്ല.
സ്‌കൂളില്‍ ചേരാനുള്ള മറുഗെയുടെ ആഗ്രഹം പ്രാദേശിക സമൂഹത്തില്‍ നിന്നും സ്‌കൂള്‍ അധികൃതരില്‍നിന്നും നിന്നും എതിര്‍പ്പും സംശയവും നേരിടുകയാണ്. പ്രധാന അധ്യാപിക ജെയ്ന്‍ ഒബിഞ്ചു (നവോമി ഹാരിസ്) ആദ്യം മടിച്ചെങ്കിലും ഒടുവില്‍ മറുഗെയുടെ ദൃഢനിശ്ചയത്താല്‍ അയാളെ ക്ലാസ്സില്‍ പ്രവേശിക്കാന്‍ സമ്മതിക്കുന്നു. ഈ തീരുമാനം ഗ്രാമവാസികളില്‍ വിവാദത്തിന് തിരികൊളുത്തുന്നു, കാരണം ചെറിയ കുട്ടികള്‍ക്കിരിക്കാനാവശ്യമായ സ്ഥലംതന്നെ ക്ലാസ്സ് മുറിയിലില്ല പിന്നെയാണ് ആ വൃദ്ധനെക്കൂടി ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നത് എന്നാണവരുടെ വാദം. മുകള്‍ത്തട്ടിലെ സ്‌കൂള്‍ അധികാരികളും അയാള്‍ക്കെതിരാണ്. മറുഗെയുടെ വിദ്യാഭ്യാസത്തെച്ചൊല്ലി തര്‍ക്കങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുന്നു. അധികം താമസിയാതെ ഒരു വയോധികന്‍ സ്‌കൂളില്‍ പോകുന്ന കഥ ദേശീയമാധ്യമങ്ങളില്‍ തലക്കെട്ടായി മാറുന്നു. അധികാരികളില്‍നിന്നും ഗ്രാമീണരില്‍ നിന്നുമുള്ള പരിഹാസങ്ങള്‍ക്കിടയിലും മറുഗെ തന്റെ വിദ്യാഭ്യാസം തുടരുന്നു. പ്രായം മൂലമുള്ള ശാരീരിക പരിമിതികള്‍, ഒരു സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനി എന്ന നിലയിലുള്ള തന്റെ ഭൂതകാലത്തിന്റെ വേട്ടയാടുന്ന ഓര്‍മ്മകള്‍ എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ നിരവധി വെല്ലുവിളികള്‍ അദ്ദേഹം അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.
ഇതിനിടയിലും മറുഗെയുടെ പിന്നാമ്പുറക്കഥകള്‍ ഫ്‌ളാഷ്ബാക്കുകളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു, അത് ‘മൗ മൗ’ കലാപ കാലത്ത് അദ്ദേഹം അനുഭവിച്ച കൊടിയ പീഡനങ്ങള്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് കൊളോണിയല്‍ ശക്തിക്കെതിരെ 1952 ല്‍ ഉയര്‍ന്നു വന്ന ഗറില്ല കലാപമാണ് ‘മൗ മൗ’. തങ്ങളുടെ സാമ്രാജ്യം നിലനിര്‍ത്താനായി ബ്രിട്ടന്‍ വര്‍ഷങ്ങള്‍ നീണ്ടുനിന്ന കലാപത്തെ രക്തത്തില്‍ മുക്കിക്കൊന്നു എന്ന് ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ തടവില്‍ ദീര്‍ഘ കാലം ക്രൂരമര്‍ദ്ദനങ്ങള്‍ക്കിരയായ മറുഗെക്ക് കലാപത്തില്‍ സ്വന്തം കുടുംബവും നഷ്ടമായി. കെനിയയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് വേണ്ടി പോരാടിയവരുടെ ത്യാഗത്തിന്റെയും കൊളോണിയലിസം അവശേഷിപ്പിച്ച ദീര്‍ഘകാല മുറിവുകളുടെയും ഉജ്ജ്വലമായ ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തലാണ് ഈ ഫ്‌ളാഷ്ബാക്കുകള്‍.
ഒന്നാം ക്ലാസ്സുകാരന്‍ ഒരു വൃദ്ധന്‍ സ്‌കൂളില്‍ പോകുന്ന കഥ മാത്രമല്ല; വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം, ആഫ്രിക്കയില്‍ കൊളോണിയല്‍ ശക്തികള്‍ ബാക്കിയാക്കിയ ആഘാതം, മനുഷ്യരുടെ പ്രതിരോധം എന്നിവയുടെ അന്വേഷണം കൂടിയാണീ സിനിമ. വിദ്യാഭ്യാസം ഏതൊരു മനുഷ്യന്റെയും മൗലികാവകാശമാണെന്നും അവന്റെ ശാക്തീകരണത്തിനുള്ള ഉപകരണമാണെന്നും സിനിമ അടിവരയിടുന്നു. മറുഗെയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, വിദ്യാഭ്യാസം എന്നത് സാക്ഷരത സമ്പാദിക്കുക മാത്രമല്ല; നിലവിലെ പോസ്റ്റ്-കൊളോണിയല്‍ സമൂഹത്തില്‍ അയാളുടെ അന്തസ്സ് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനും വ്യക്തിത്വം ഉറപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഒരു മാര്‍ഗ്ഗം കൂടിയാണ്. വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള അവകാശം കുട്ടികള്‍ക്കും യുവാക്കള്‍ക്കും മാത്രമല്ല, പ്രായഭേദമന്യേ പഠിക്കാനുള്ള മനസ്സുള്ള ഏതൊരാള്‍ക്കും ഉണ്ടെന്നാണ് ചിത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ബ്രിട്ടീഷ് കോളനിവല്‍ക്കരണം നടത്തിയ അതിക്രമങ്ങള്‍ ചിത്രീകരിക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് ഈ സിനിമ പിന്മാറുന്നില്ല. ഈ ദൃശ്യങ്ങള്‍ വര്‍ത്തമാന കാലത്തും തുടരുന്ന ചരിത്രപരമായ അനീതികളുടെ പൂര്‍ണ്ണമായ ഓര്‍മ്മപ്പെടുത്തലാണ്. വിദ്യാഭ്യാസം നേടാനുള്ള മറുഗെയുടെ പോരാട്ടം, മറ്റൊരു തരത്തില്‍, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള പോരാട്ടത്തിന്റെ തുടര്‍ച്ചയാണ്, കൊളോണിയലിസം അടിച്ചേല്‍പ്പിച്ച തടസ്സങ്ങളെ മറികടക്കാന്‍ അദ്ദേഹം ശ്രമിക്കുന്നു.
ജസ്റ്റിന്‍ ചാഡ് വിക്കിന്റെ സംവിധാനം സൂക്ഷ്മമാണ്. മറുഗെയുടെ യാത്രയിലും അവന്‍ നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികളിലും പ്രേക്ഷകരെ പൂര്‍ണ്ണമായി ഇടപഴകാന്‍ അനുവദിക്കുന്ന തരത്തില്‍ സിനിമയുടെ വേഗത ആസൂത്രിതമാണ്. മറുഗെയുടെ കഥാപാത്രത്തിന് മിഴിവും ആഴവും നല്‍കുന്നതില്‍ ഫ്‌ളാഷ്ബാക്കുകളുടെ ഉപയോഗം ഫലപ്രദമാണ്.
കെനിയന്‍ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ സൗന്ദര്യം പകര്‍ത്തുന്നതിനൊപ്പം ഗ്രാമീണ കെനിയയിലെ ജീവിതത്തിന്റെ കഠിനമായ യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളും അറിയിക്കുന്നു റോബ് ഹാര്‍ഡിയുടെ ഛായാഗ്രഹണം. പ്രത്യേകിച്ചു ആഫ്രിക്കന്‍ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ അതിശയിപ്പിക്കുന്ന ഷോട്ടുകള്‍ മറുഗെയുടെ ഭൂതകാലത്തിന്റെ ഭീതിപ്പെടുത്തുന്നതും യാഥാര്‍ത്ഥ്യബോധമുള്ളതുമായ ചിത്രീകരണത്തില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്.
കിമാനി മറുഗെ ആയി ഒലിവര്‍ ലിറ്റോണ്ടോ ശക്തവും സൂക്ഷ്മവുമായ പ്രകടനം കാഴ്ചവയ്ക്കുന്നു. പ്രായമായ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയായുള്ള കഥാപാത്രത്തിന്റെ ആഴവും നിശ്ചയദാര്‍ഢ്യവും വേദനയും അതേ സമയം ശാന്തമായ ശക്തിയും ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. ജെയ്ന്‍ ഒബിഞ്ചു എന്ന അനുകമ്പയുള്ള പ്രധാന അധ്യാപികയെ മിഴിവുറ്റതാക്കിനവോമി ഹാരിസ്.
അതിശക്തമായ പ്രതിബന്ധങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിച്ച് സ്ഥിരോത്സാഹത്തോടും സഹിഷ്ണുതയോടും കൂടിയുള്ളതാണ് മറുഗെയുടെ യാത്ര. പ്രായവും ശാരീരിക പരിമിതികളും സാമൂഹിക മുന്‍വിധികളും നേരിടുന്നുണ്ടെങ്കിലും, വിദ്യാഭ്യാസം നേടാനുള്ള തന്റെ സ്വപ്നം ഉപേക്ഷിക്കാന്‍ മറുഗെ വിസമ്മതിക്കുന്നു. അറിവ് തേടുന്നത് ജീവിതകാലം മുഴുവന്‍ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന യാത്രയാണെന്നുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിശ്ചയദാര്‍ഢ്യം തന്റെ ക്ലാസിലെ കുട്ടികള്‍ക്ക് മാത്രമല്ല, സമൂഹത്തിനാകെ പ്രചോദനമാണ്. ഒരാളുടെ സ്വപ്നങ്ങളെ പിന്തുടരാന്‍ ഒരിക്കലും പ്രായം തടസ്സമല്ലെന്ന് തെളിയിക്കുന്ന ചിത്രം പ്രത്യാശയുടെ പ്രതീകമായി മറുഗെയെ ചിത്രീകരിക്കുന്നു.
ഗിന്നസ് ബുക്ക് ഓഫ് വേള്‍ഡ് റെക്കോര്‍ഡ്‌സ് പ്രകാരം പ്രൈമറി സ്‌കൂളില്‍ പ്രവേശിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഏറ്റവും പ്രായം കൂടിയ വിദ്യാര്‍ഥിയാണ് കെനിയക്കാരനായ ‘കിമാനി മറുഗെ’ വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ശക്തിയെക്കുറിച്ച് ഡച(ന്യൂയോര്‍ക്ക്) ല്‍ അന്താരാഷ്ട്ര നേതാക്കളുടെ മുമ്പാകെ ഒരു പ്രസംഗം നടത്താന്‍ അദ്ദേഹം ക്ഷണിക്കപ്പെടുകയുണ്ടായി.
