തിക്കും തിരക്കുമേറിയ ആധുനിക ജീവിതത്തിന്റെ നേര്‍ക്ക് ‘മെല്ലെപോക്കി”നുള്ള ആഹ്വാനം ഉണര്‍ത്തിക്കൊണ്ട് ജൂണ്‍ 19′ ലോകമെല്ലെപോക്ക്’ ദിനം (World Sauntering Day)കടന്നുപോയി. ഇതാ ജൂണ്‍ 21ന് അന്താരാഷ്ട്ര യോഗദിനം ലോകത്ത് ശാന്തിയുടെ കാഹളമൂതികൊണ്ട് വന്നണഞ്ഞിരിക്കുന്നു.
ലോകത്തിനുള്ള ഭാരതത്തിന്റെ മഹത്തായ ഒരു സമ്മാനമാണ് യോഗാ. യോഗാസനങ്ങളില്‍ മാത്രം യോഗയെ തളച്ചിട്ടു ചിന്തിക്കുന്ന പ്രവണത എവിടെയും ഉടലെടുക്കുന്നു. ശക്തിയോഗയും സൗന്ദര്യയോഗയും എല്ലാം അരങ്ങ് തകര്‍ത്തു കച്ചവടം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. എന്നാല്‍ യോഗ എന്നത് 8 അംഗങ്ങള്‍ ഉള്ള ഒരു ജീവിതക്രമത്തിന്റെ പേരാണ്.അതില്‍ ഒന്നാമത്തെ അംഗമാണ് യമ.
1.യമ
യോഗയുടെ 8 അവയവങ്ങളില്‍ ആദ്യത്തേതാണ്, യമ. ഒരാളുടെ ധാര്‍മ്മികമാനദണ്ഡങ്ങളും സമഗ്രതാബോധവും സൂചിപ്പിക്കുന്നതാണ് യമ. ജീവിതത്തിന്റെ പല ഘട്ടങ്ങളില്‍ ഒരാള്‍ തന്നോട് തന്നെയും സര്‍വ്വജീവജാലങ്ങളോടും ചരാചരങ്ങളോടും അടിസ്ഥാനപരമായി പുലര്‍ത്തേണ്ട ധാര്‍മിക നിലപാടുകളെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന യമയാണ് യോഗയുടെ ആദ്യത്തെ ഘട്ടം.
‘മറ്റുള്ളവര്‍ നിങ്ങളോട് ചെയ്യണമെന്ന് നിങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നതുപോലെ അവരോടും ചെയ്യുക’ എന്ന ബൈബിളിന്റെ പ്രകാശം പരത്തുന്ന വാക്കുകള്‍ സുവര്‍ണ്ണ നിയമമായി യമത്തില്‍ നിഷ്‌കര്‍ഷിക്കപ്പെടുന്നു. നമുക്ക് അറിയാവുന്ന കാര്യങ്ങളുമായി ഏറ്റവും നന്നായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സാര്‍വത്രികസമ്പ്രദായങ്ങളാണു യമങ്ങള്‍. 5 യമങ്ങള്‍ ആണുള്ളത്.
അവ ഇവയാണ്:
അഹിംസ, സത്യസന്ധത, അസ്‌തേയ(മോഷ്ടിക്കാത്തത്), ബ്രഹ്മചര്യം, അപരിഗ്രഹ(അത്യാഗ്രഹംവെടിയല്‍)
2. നിയമ
രണ്ടാമത്തെ അവയവമായ നിയമയ്ക്ക് ആത്മനിയന്ത്രണവും ആത്മീയാചരണവും ആവശ്യമാണ്. പതിവായി വിശുദ്ധ സ്ഥലങ്ങള്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുക, നന്ദി നിറഞ്ഞ മനസ്സോടെ ഭക്ഷിക്കുക, സ്വന്തം ധ്യാനരീതികള്‍ വികസിപ്പിക്കുക, അല്ലെങ്കില്‍ ധ്യാനാത്മകമായ നടത്തം ശീലമാക്കുക എന്നിവയെല്ലാം നിയമങ്ങളുടെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.
അഞ്ച്‌നിയമങ്ങള്‍ഇവയാണ്:
ശൗച (വൃത്തി)
സംതോസ(സംതൃപ്തി)
തപസ് (ആത്മീയതപസുകള്‍)
സ്വാധ്യായ: വിശുദ്ധഗ്രന്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഒരാളുടെ സ്വത്വത്തെക്കുറിച്ചും ഉള്ള പഠനം
ഈശ്വരപ്രണിധാനം: ദൈവത്തിന്കീഴടങ്ങുക. നിയമങ്ങള്‍ ഇപ്പോള്‍തന്നെ പ്രാക്ടീസ്‌ചെയ്യാനുള്ള 5 വഴികള്‍.
3. ആസനം
യോഗയില്‍ പരിശീലിക്കുന്ന ആസനങ്ങള്‍, യോഗയുടെ 8 അവയവങ്ങളില്‍ മൂന്നാമത്തേത് ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. യോഗവീക്ഷണത്തില്‍, ശരീരം ആത്മാവിന്റെ ഒരു ക്ഷേത്രമാണ്. അതിന്റെ പരിപാലനം നമ്മുടെ ആത്മീയവളര്‍ച്ചയുടെ ഒരു പ്രധാനഘട്ടമാണ്. ആസനങ്ങളുടെ പരിശീലനത്തിലൂടെ, അച്ചടക്കത്തിന്റെ ശീലവും ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കാനുള്ള കഴിവും വികസിക്കുന്നു.
4.പ്രാണായാമം
ഈ നാലാമത്തെ ഘട്ടത്തില്‍ ശ്വാസം, മനസ്, വികാരങ്ങള്‍ എന്നിവ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം തിരിച്ചറിയാന്‍ ശ്വസനപ്രക്രിയയില്‍ വൈദഗ്ധ്യം നേടുന്നതിനു രൂപകല്‍പ്പനചെയ്ത സാങ്കേതിക വിദ്യകള്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പ്രാണായാമത്തിന്റെ അക്ഷരീയ വിവര്‍ത്തനം സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ‘ജീവന്റെശക്തി വിപുലീകരണം’ എന്നാണ്. അത് ശരീരത്തെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ആയുസു വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്നു യോഗികള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. പ്രാണായാമം ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട സാങ്കേതികതയായി പരിശീലിക്കാം(അതായത്, ലളിതമായി ഇരുന്ന് നിരവധി ശ്വസനവ്യായാമങ്ങള്‍ ചെയ്യുക, അല്ലെങ്കില്‍ ദൈനംദിന ഹഠയോഗദിനചര്യയില്‍ ഇതു സമന്വയിപ്പിക്കാം.
പതഞ്ജലിയുടെ അഷ്ടാംഗയോഗയുടെ ഈ ആദ്യനാല് ഘട്ടങ്ങള്‍ നമ്മുടെ വ്യക്തിത്വങ്ങളെ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നതിലും ശരീരത്തിന്റെ മേല്‍ വൈദഗ്ധ്യം നേടുന്നതിലും നമ്മില്‍ത്തന്നെ ഊര്‍ജസ്വലമായ ഒരു അവബോധം വളര്‍ത്തിയെടുക്കുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ഇവയെല്ലാം ഇന്ദ്രിയങ്ങളും മനസും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഈ യാത്രയുടെ രണ്ടാംപകുതിക്ക് നമ്മെ ഒരുക്കുന്നു. ഒപ്പം ഉയര്‍ന്ന ബോധാവസ്ഥ കൈവരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
5. പ്രത്യാഹാര
പ്രത്യാഹാര അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നത് പിന്‍വലിക്കല്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഇന്ദ്രിയാതീതത എന്നാണ്. ഈ ഘട്ടത്തിലാണ് നമ്മുടെ അവബോധത്തെ ബാഹ്യലോകത്തില്‍ നിന്നും ബാഹ്യഉത്തേജനങ്ങളില്‍ നിന്നും അകറ്റാന്‍ ബോധപൂര്‍വമായ ശ്രമം നടത്തുന്നത്. ഇന്ദ്രിയങ്ങളെക്കുറിച്ച് സൂക്ഷ്മമായി ബോധവാന്മാരാകുകയും, അതേസമയം ഇന്ദ്രിയങ്ങളില്‍ നിന്നു വേര്‍പിരിയല്‍ വളര്‍ത്തിയെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഘട്ടമാണ് ഇത്. പ്രത്യാഹാരസമ്പ്രദായം നമുക്ക് പിന്നോട്ട് പോകാനും നമ്മെത്തന്നെ നോക്കാനുമുള്ള അവസരം നല്‍കുന്നു. ഈ പിന്‍വലിക്കല്‍ നമ്മുടെ ആഗ്രഹങ്ങളെ വസ്തുനിഷ്ഠമായി നിരീക്ഷിക്കാന്‍ അനുവദിക്കുന്നു. ഒരു പക്ഷേ നമ്മുടെ ആരോഗ്യത്തിന് ഹാനികരവും നമ്മുടെ ആന്തരികവളര്‍ച്ചയെ തടസപ്പെടുത്തുന്നതുമായ ശീലങ്ങളെകുറിച്ച് അവബോധം നല്‍കുന്നു.
6. ധാരണ
ഓരോഘട്ടവും അടുത്ത ഘട്ടത്തിനായി നമ്മെ ഒരുക്കുമ്പോള്‍, പ്രത്യാഹാരസമ്പ്രദായം ധാരണ അല്ലെങ്കില്‍ ഏകാഗ്രതയ്ക്കുള്ള ക്രമീകരണം സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ബാഹ്യമായ അശ്രദ്ധകളില്‍ നിന്ന് സ്വയം മോചിതരായ നമുക്ക് ഇപ്പോള്‍ മനസിന്റെ അസ്വസ്ഥതകളെ നേരിടാന്‍ കഴിയും. എളുപ്പമുള്ളകാര്യമല്ല! ധ്യാനത്തിനു മുമ്പുള്ള ഏകാഗ്രതയുടെ പരിശീലനത്തില്‍, ഒരൊറ്റ മാനസികവസ്തുവില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ചിന്താപ്രക്രിയയെ എങ്ങനെ മന്ദഗതിയിലാക്കാമെന്ന് പഠിക്കുന്നു: ശരീരത്തിലെ ഒരു പ്രത്യേക ഊര്‍ജ്ജസ്വലമായ കേന്ദ്രം, ഒരു ദേവതയുടെ ചിത്രം അല്ലെങ്കില്‍ ഒരു ശബ്ദത്തിന്റെ നിശബ്ദമായ ആവര്‍ത്തനം. ഭാവം, ശ്വാസനിയന്ത്രണം, ഇന്ദ്രിയങ്ങളുടെ പിന്‍വലിക്കല്‍ എന്നീ മുന്‍ മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങളില്‍ നാം ഏകാഗ്രതയുടെ ശക്തിവികസിപ്പിക്കാന്‍ തുടങ്ങുന്നു. ആസനത്തിലും പ്രാണായാമത്തിലും നാം നമ്മുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ശ്രദ്ധചെലുത്തുന്നുണ്ടെങ്കിലും നമ്മുടെ ശ്രദ്ധ അതിന്റെ സ്വച്ഛഗമനം തുടരുന്നു. ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേക പോസ്ച്ചറിന്റെ യോശ്വസനരീതിയുടെയോ നിരവധി സൂക്ഷ്മതകള്‍ നമ്മള്‍ നന്നായി ട്യൂണ്‍ചെയ്യുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ഫോക്കസ് നിരന്തരം മാറുന്നു. പ്രത്യാഹാരത്തില്‍ നാം സ്വയം നിരീക്ഷിക്കുന്നവരാകുന്നു; ഇപ്പോള്‍, ധരണയില്‍, നമ്മള്‍ ഒരൊറ്റ ബിന്ദുവില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ഏകാഗ്രതയുടെ നീണ്ട കാലഘട്ടങ്ങള്‍ സ്വാഭാവികമായും ധ്യാനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
7. ധ്യാന
അഷ്ടാംഗത്തിന്റെ ഏഴാമത്തെ ഘട്ടമായ ധ്യാനം, ഏകാഗ്രതയുടെ തടസമില്ലാത്ത പ്രവാഹമാണ്. ഏകാഗ്രതയും (ധാരണ) ധ്യാനവും ഒന്നാണെന്ന് തോന്നുമെങ്കിലും, ഈ രണ്ട് ഘട്ടങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ ഒരു നല്ല വേര്‍തിരിവ് നിലവിലുണ്ട്. ധാരണ ഏകപക്ഷീയമായ ശ്രദ്ധപരിശീലിക്കുന്നിടത്ത്, ധ്യാനം ആത്യന്തികമായി ശ്രദ്ധയില്ലാതെ സൂക്ഷ്മമായി ബോധവാന്മാരാകുന്ന അവസ്ഥയാണ്. ഈ ഘട്ടത്തില്‍, മനസ് നിശ്ശബ്ദമായി, നിശ്ചലതയില്‍ വിഹരിക്കുന്നു. ചിന്തകള്‍ ഒഴിഞ്ഞുപോയ ശാന്തമായ മനസ് സൂര്യനെ നോക്കുന്ന പൂ പോലെ സ്വച്ഛന്ദം വിരിയുന്നു. ഈ നിശ്ചലാവസ്ഥയിലെത്താന്‍ ആവശ്യമായ ശക്തിയും കരുത്തും വളരെ ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇത് ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമാണെന്ന് തോന്നുമെങ്കിലും, അസാധ്യമല്ല. യോഗ ഒരു പ്രക്രിയയാണെന്ന് ഓര്‍ക്കുക. നമ്മുടെ പുരോഗതിയുടെ ഓരോ ഘട്ടത്തിലും നമുക്ക് പ്രയോജനം ലഭിക്കും.
8. സമാധി
പതഞ്ജലി ഈ എട്ടാമത്തെയും അവസാനത്തെയും ഘട്ടമായ അഷ്ടാംഗത്തെ,-സമാധിയെ- ഒരു പരമാനന്ദാവസ്ഥയായി വിവരിക്കുന്നു. ഈ ഘട്ടത്തില്‍, ധ്യാനിക്കുന്നയാള്‍ അവന്റെ അല്ലെങ്കില്‍ അവളുടെ ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രവുമായി ലയിക്കുകയും തന്റെ തന്നെ സ്വത്വത്തെ മൊത്തത്തില്‍ മറികടക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ധ്യാനിക്കുന്നയാള്‍ ദൈവവുമായുള്ള അഗാധമായ ബന്ധം തിരിച്ചറിയുന്നു. എല്ലാ ജീവജാലങ്ങള്‍ക്കും പരസ്പരബന്ധമുണ്ട് എന്ന തിരിച്ചറിവിലേക്ക് ഒരുവന്റെ മനസ്സ് വിപുലപ്പെടുന്നു. ഈ തിരിച്ചറിവോടെ ‘എല്ലാ ധാരണകളെയും മറികടക്കുന്ന സമാധാനം’ വരുന്നു.
അന്താരാഷ്ട്ര യോഗാദിനം ആചരിക്കുന്ന ജൂണ്‍ 21 ലോക സംഗീതദിനവുമായി കൈകോര്‍ത്തെത്തുമ്പോള്‍ നമ്മില്‍ സ്‌നേഹം നിറയട്ടെ. ലോകരാജ്യങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ സൗഹൃദത്തിന്റെയും സാഹോദര്യത്തിന്റെയും സംഗീതം ഒഴുകി പരക്കട്ടെ. വില്യം ഷേക്‌സ്പിയറിന്റെ ‘പന്ത്രണ്ടാം രാവ്’ എന്ന നാടകത്തിലെ ആദ്യ വരിയോര്‍ക്കാം.
‘സംഗീതം സ്‌നേഹത്തിന്റെ ഭക്ഷണമാണെങ്കില്‍, അത് തുടരുക’.
